Stedelijk Museum Breda en BredaPhoto presenteren de tentoonstelling: Power to the models

Gastcurator en fotograaf Jan Hoek draait in deze tentoonstelling de klassieke rolverdeling tussen fotograaf en model radicaal om. Niet de fotograaf, maar diegene op de foto bepaalt het beeld. Power to the models zet aan het denken over macht: zou die bij de fotograaf moeten liggen of bij de mensen op de foto’s? De tentoonstelling, onderdeel van BredaPhoto 2020, is van 9 september t/m 29 november te zien in Stedelijk Museum Breda.

Power to the models

In een wereld waarin bewustwording en empowerment een steeds belangrijkere positie innemen komen als vanzelf ook bestaande machtsverhoudingen steeds meer op scherp te staan. Oude patronen verschuiven of worden aan het wankelen gebracht. Fotograaf Jan Hoek (1984) mengt zich in deze discussie door de machtsverhouding tussen fotograaf en model te onderzoeken.

Jan Hoek: “We zijn eraan gewend geraakt dat de fotograaf de voorwaarden bepaalt voor een modeshow of nieuwsreportage. De beelden van mensen uit andere culturen of verre conflictgebieden die we in de media zien, worden veelal gemaakt door fotografen uit het Westen. Overwegend wit en vaak man. Maar die machtsverhouding begint te schuiven. Dankzij social media en in het bijzonder Instagram wordt het steeds gemakkelijker gemaakt om zelf te bepalen hoe je in beeld wil komen. Ook is er een brede maatschappelijke en politieke discussie gaande over macht: wie bepaalt wie er in beeld komt, en op welke manier.”

Wie bepaalt het beeld?
Voor zijn project Power to the models vroeg Jan Hoek tien mensen met uiteenlopende achtergronden om zichzelf te laten fotograferen op een manier zoals zij dat zelf willen. De regie van de shoot en keuzes voor wat betreft de fotograaf, locatie, aankleding en presentatievorm liggen volledig bij het model. Hoek is curator van het project, maar de ideeën van de modellen zijn hierin leidend en bepalend. Power to the models laat een mogelijke toekomst zien waarin niet de fotograaf maar het model erkenning krijgt als maker van het beeld.

Tiësto (foto credit: Tiësto)                                                                    Lotte van Eijk (foto Lotte van Eijk)

Model neemt heft in eigen hand
Een sprekend voorbeeld is de Nederlandse Lotte van Eijk, die een instagramaccount begon waarop ze als dik fotomodel een beeld van een vrouwenlichaam neerzet dat ze in de tijdschriften nooit tegenkomt. Zij kiest de fotografen, de poses, de kleding. Zij is één van de modellen die te zien is in Power to the models.

Jan Hoek: “Doordat de beperkte blik van de fotograaf bepalend is, kunnen die beelden rolbevestigend of stigmatiserend zijn. Vaak doen ze geen recht aan de individualiteit en diversiteit van mensen”.

Om dat te doorbreken vroeg Hoek mensen met een profiel dat vaak dimensionaal in beeld komt zelf het heft in handen te nemen. Bruin Parry heeft het syndroom van Down, is groot Michael Jackson-fan en is regelmatig fotomodel, maar wat gebeurt er als hij zelf de ultieme foto van zichzelf mag organiseren? Een ander voorbeeld is Mohan Verstegen, die voor Defensie werkt en queer activist is. Het beeld dat hij van zichzelf laat zien, is een correctie op het geijkte beeld van een militair.

Mohan Verstegen (foto credit: Wieger Windhorst)          Bruin Parry(foto credit: Nora de Vries)

Overzicht van modellen in Power to the models
Bruin Parry - Multidisciplinair kunstenaar/danser/ model met down syndroom
Chiara Bardelli Nonino – foto editor Vogue Italië
Ghost Rider - Motortaxi rijder uit Kibera, Kenia
Hatti Rees - Disruptive Make up artist
Ismael Ilgun - Treitervlogger
Lotte van Eijk - Selfmade dik fotomodel
Mohan Verstegen - Queer activist in defensie
Sylvana Simons - Politiek leider
Tiësto - DJ

Volgende stap voor Hoek
Voor Jan Hoek is Power to the models een volgende stap op een weg die hij al langer bewandeld. Tussen 2015 en 2018 werkte hij aan het project New ways of photographing the new Masai waarvoor hij Masai uit Kenia fotografeerde die in de stad wonen en er compleet anders uitzien dan de clichébeelden die we kennen. Bij het project Sistaaz of the castle ging hij nog een stap verder en deelde hij de auteursrechten van de foto’s met zijn modellen: transseksuele sekswerkers in Kaapstad.

Programma en tickets BredaPhoto 2020
Het Coronavirus houdt de wereld in zijn greep. Ook BredaPhoto volgt de ontwikkelingen en richtlijnen op de voet. De organisatie is optimistisch en blijft zich voorbereiden op een aansprekende en verrassende museale (buiten)tentoonstelling in september, maar houd ook rekening met mogelijk veranderende perspectieven en eventuele wijzigingen in het programma dat vanaf 1 juli bekend wordt gemaakt. De buitenexposities zijn gratis te bezoeken. Voor de binnenlocaties en het verdie-pingsprogramma heb je een ticket nodig. Tickets zijn vanaf 1 juli online verkrijgbaar via de website van Breda Photo.  

Jan Hoek
Jan Hoek (1984) is kunstenaar en schrijver. Op zijn 24e startte hij een studie aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam (Beeld en Taal). In 2012 studeerde hij af met de film Me & My Models. Zijn werk is in Nederland tentoongesteld in onder andere Foam, UNSEEN en bij zijn galerie Galerie Ron Mandos, internationaal had hij tentoonstellingen in Shenzhen (China), St. Petersburg (Rusland), Jakarta (Indonesië), Miami (U.S.), Istanbul (Turkijë), Londen (UK) en vele andere plekken. Daarnaast schrijft en fotografeert hij onder andere voor NRC Handelsblad, Het Parool, NRC.Next, Vrij Nederland, LINDA., Mister Motley en Vice. In 2013 kwam van Jan Hoek het boekje Marktplaatspoëzie uit met daarin de meest ontroerende advertenties die hij vond op Marktplaats.

BredaPhoto 2020
BredaPhoto vindt iedere twee jaar plaats in Breda. Tijdens deze zeven weken durende fototentoonstelling tonen nationale en internationale topfotografen - samen met nieuw talent - hun werk op aansprekende binnen- en buitenlocaties in Breda. Dit jaar vindt de negende editie plaats. Van 9 t/m 25 oktober toont BredaPhoto ‘the state of art’ van de hedendaagse fotografie aan de hand van een internationaal relevant maatschappelijk thema; actueel, prikkelend en op een originele manier getoond. Meer informatie: bredaphoto.nl. 

Stedelijk Museum Breda: het jongste stadsmuseum van Nederland 
Stedelijk Museum Breda is het jongste stadsmuseum van Nederland. Het museum is het ideale vertrekpunt voor iedereen die de kunst en geschiedenis van Breda en omgeving wil ontdekken. Naast een overzicht van zijn rijke collectie toont het museum wisselende tentoonstellingen. Projectruimte NEXT is bestemd voor samenwerking met partners uit de stad. De verrassende veelzijdigheid maakt Stedelijk Museum Breda aantrekkelijk voor een breed en landelijk publiek. Meer informatie: stedelijkmuseumbreda.nl.